Findings on the Musical Identity of Âşık Yaşar Reyhanî, Cultural Ambassador of Minstrel Tradition

Âşıklar, Türk kültürünün hâkim olduğu coğrafyalarda sözlü gelenekle beraber müzik kültürünü de temsil ve muhafaza etmede önemli bir noktadadır. Sosyo-kültürel yapıya yön vererek toplumun sanatsal ifade algısının gelenek görenekler içerisinde kalmasını sağlamıştır. Âşık Reyhanî, bağlılığında âşık edebiyatını müziğini sonraki nesle aktarma hususunda yetiştirdiği çıraklarla, topluma kazandırdığı usta malı kendi ürettiği eserlerle kendinden önceki nesil arasında köprü olmayı başarmış âşıktır. Bu çalışmanın amacı, Reyhanî’nin gerek kuramsal bilgileri zengin melodi dağarıyla, gerekse ses saz icra teknikleriyle müziğine olan hâkimiyetini bilgi belgeler ışığında ortaya koymaktır. Araştırmanın bölümü oluşturma adına; ozan, âşık, âşıklık geleneği, halk müziğinde geleneğinin yeri, Erzurum ili müziği Reyhani’nin sanat yaşamına yönelik literatür taraması yapılmıştır. Reyhanî’ye ait müzikal bulguları elde etme adına verilerin toplanmasında belgesel tarama modeli kullanılarak plak-kaset albümleri, video kayıtları, katıldığı televizyon programları, Reyhanî temalı belgeseller yazılı kaynaklardan faydalanılmıştır. Elde edilen bulgulara doğrultusunda; bağlama sazının icrasına çeşitli tekniğine, tel perde düzeni bilgilerine sahiptir. İcralarında ekseriyetle divan sazını kullanmakla tambura da tercih ettiği görülmektedir. albümlerinde Maya Divan gibi uzun hava türlerine benzerlik gösteren havalar; Sümmanî Köroğlu havaları ezgi kalıplarında kırık havalar seslendirmiştir. seslendirdiği eserlerin diyapazona göre karar sesleri incelendiğinde genel olarak fa# (F#3), fa (F3), sol (G3) sesleriyle söylediği İcra eserler oktavı aşmayacak şekilde olup 4-5 7 aralığındadır. Yörede sık kullanılan Uşşak Hüseyni makamlarının dışında Hicaz, Muhayyer, Saba Karcığar makamlarıyla en çok 4/4 2/4’lük basit usulde 5/8’lik bileşik etmiştir.